Ozempic a wypadanie włosów – czy farmakologiczne odchudzanie może wywołać łysienie? Najnowsze badania i strategie przeciwdziałania na temat Ozempic, Wegovy, Mounjaro

Spis treści:

W poniższym artykule przedstawimy poparte badaniami naukowymi informacje na temat potencjalnych związków pomiędzy terapiami utraty wagi, wspomaganymi za pomocą grupy lekpów (agonistów GLP-1), a nadmiernym wypadaniem włosów.

Zespół medyczny Perfect Hair Clinic jest bardzo dobrze przygotowany do pomocy wszystkim Pacjentom w tym zakresie – nasza kadra ma bowiem bogate (także bezpośrednie, osobiste) doświadczenie w tym zakresie.

Farmaceutyczna rewolucja Ozempic i jej nieoczekiwany skutek

Leki z grupy agonistów receptora GLP-1 (Glukagonopodobny Peptyd-1) – takie jak semaglutyd (Ozempic®, Wegovy®), tirzepatyd (Mounjaro®, Zepbound®) i liraglutyd (Saxenda®, Victoza®) – stały się globalnym fenomenem. Są skuteczne w leczeniu cukrzycy typu 2 i otyłości, prowadząc do spektakularnej utraty wagi (nawet 15-25% masy ciała w ciągu 68 tygodni). Jednak wraz z lawinowym wzrostem ich stosowania (na przykład w USA miesięczna liczba recept wzrosła z 400 tys. w 2015 r. do ponad 1,6 miliona w 2023 r.) do gabinetów trychologicznych coraz częściej trafiają pacjenci z alarmującym pytaniem: „Czy ten lek sprawia, że łysieję?”.

Czym są agoniści GLP-1? Jak działają?

GLP-1 (Glucagon-Like Peptide-1): to naturalny hormon jelitowy wydzielany po posiłku. Jego główne funkcje to:
- Pobudzanie wydzielania insuliny przez trzustkę (czyli obniżanie poziomu cukru we krwi).
- Hamowanie wydzielania glukagonu (hormonu podnoszącego poziom cukru).
- Spowalnianie opróżniania żołądka.
- Zwiększanie uczucia sytości w mózgu (działanie na OUN – Ośrodkowy Układ Nerwowy).
Agonista receptora GLP-1: To lek, który „naśladuje” naturalny hormon GLP-1, wiąże się z jego receptorami w organizmie i wywołuje podobne (opisane wyżej) efekty, ale działa znacznie dłużej (od kilkunastu godzin do tygodnia). Dlatego leki te zazwyczaj nie są podawane codziennie, lecz w większych odstępach czasu:
- Semaglutyd (Ozempic®, Wegovy®): Podawany jest raz w tygodniu (iniekcja podskórna w brzuch, udo lub ramię). Silny agonista.
- Tirzepatyd (Mounjaro®, Zepbound®): Podwójny agonista receptorów GLP-1 i GIP (Glucose-dependent Insulinotropic Polypeptide), podawany raz w tygodniu (iniekcja podskórna w brzuch, udo lub górną część ramienia).
- Liraglutyd (Saxenda®, Victoza®): Podawany codziennie, (iniekcja podskórna w brzuch, udo lub górną część ramienia).

Niepokojące dane o skutkach ubocznych Ozempic i innych leków z grupy agonistów GLP-1

Systemy monitorowania niepożądanych działań leków (farmakowigilancja) rejestrują rosnącą liczbę zgłoszeń nadmiernego wypadania włosów w związku z przyjmowanymi lekami z grupy agonistów GLP-1. Dysponujemy danymi z kilku publikacji:

Analiza bazy FDA FAERS (2022-2023) – Godfrey i wsp. (2024):
- Semaglutyd: 199 zgłoszeń łysienia (alopecii).
- Tirzepatyd: 179 zgłoszeń łysienia.
- Liraglutyd: 20 zgłoszeń łysienia.
- Analiza dysproporcjonalności: Wykazała istotnie zwiększone ryzyko zgłoszenia łysienia dla semaglutydu (ROR (Reporting Odds Ratio) = 2.46; 95% CI: 2.14-2.83) i tirzepatydu (ROR = 1.73; 95% CI: 1.42-2.09) w porównaniu do innych leków w bazie. ROR >1 wskazuje na nadreprezentację zgłoszeń dla danego leku.
- Wnioski: „Obserwowane nadreprezentowanie (…) popiera możliwy związek między stosowaniem semaglutydu i tirzepatydu, a łysieniem” [1].
Retrospektywne badanie kohortowe – Burke i wsp. (2025):
- Przeanalizowano dane 1200 pacjentów stosujących agonistów GLP-1 (głównie semaglutyd).
- 12% pacjentów (144 osoby) rozwinęło klinicznie istotną utratę włosów (łysienie telogenowe – TE) w ciągu 6 miesięcy od rozpoczęcia terapii.
- Średni czas od rozpoczęcia leczenia do wystąpienia TE: 3.2 miesiąca [2].
Analiza ryzyka – Nakhla i wsp. (2024):
- Przeprowadzona na czterech dużych bazach danych farmakowigilancyjnych.
- Potwierdziła, że agoniści GLP-1 mają najwyższy odsetek zgłoszeń wypadania włosów wśród wszystkich leków przeciwcukrzycowych [3].

Nie ma więc już dziś wątpliwości – tak, jest prawdą, że przyjmowanie leków z omawianej grupy agonistów GLP-1 ma negatywny wpływ na wypadanie włosów.

Dlaczego tak się dzieje? Jaki jest mechanizm tego problemu?

Dlaczego włosy wypadają? Zrozumienie mechanizmów

Wypadanie włosów związane z agonistami GLP-1 jest zwykle klasyfikowane jako łysienie telogenowe (Telogen Effluvium – TE). To o tyle dobra wiadomość, że łysienie telogenowe jest w pełni odwracalne – po wyeliminowaniu przyczyny i przy odpowiedniej stymulacji możemy w pełni odbudować wcześniejszą gęstość włosów.

Kluczowe czynniki, które przyczyniają się do wywołania wypadania telogenowego u Pacjentów przyjmujących Ozempic®, Wegovy® czy Mounjaro® to:

Szybka i znacząca utrata masy ciała.
- Każdy poważny stresor fizyczny – np. operacja chirurgiczna (szczególnie z pełną anestezją), wysoka gorączka, głodówka, gwałtowny ubytek wagi – może być czynnikiem „szokowym” dla dużej liczby mieszków włosowych.
- Mieszki przedwcześnie przechodzą wtedy z fazy aktywnego wzrostu (anagen) w fazę spoczynku (telogen).
- Po 2-4 miesiącach włosy w fazie telogenu masowo wypadają (do 250-300 włosów dziennie, gdy norma to <100). Często jest to rozlane, obejmujące całą powierzchnię skóry głowy przerzedzenie.
Niedobory pokarmowe:
- Deficyt kaloryczny i zmiany w diecie mogą prowadzić do niedoborów kluczowych dla włosów składników:
  - Żelazo: Niski poziom ferrytyny (zapas żelaza) jest częsty po utracie wagi. Badania pokazują, że nawet 30% pacjentów po znaczącej utracie wagi ma ferrytynę <30 ng/ml (optymalny dla włosów poziom to >50-70 ng/ml). Żelazo jest niezbędne do syntezy DNA w komórkach macierzy włosa.
  - Cynk: Uczestniczy w podziałach komórkowych mieszka i syntezie białek włosa (keratyny).
  - Białko: Niedostateczna podaż białka w diecie osłabia strukturę włosa.
  - Witamina D: Reguluje cykl życia mieszka włosowego. Niedobór jest powszechny i może pogarszać objawy TE.
  - Biotyna (Witamina B7) i inne witaminy z grupy B: Kluczowe dla poprawnego metabolizmu komórek włosa.
Potencjalny bezpośredni wpływ hormonalny (mniej poznany):
- Receptory GLP-1 znajdują się w różnych tkankach, w tym w mieszkach włosowych. Teoretycznie bezpośrednia modulacja ich funkcji przez lek jest możliwa, ale brakuje na to mocnych dowodów klinicznych.
- Niektóre badania sugerują wpływ na oś HPA (Podwzgórze-Przysadka-Nadnercza), która reguluje odpowiedź na stres i wpływa na gospodarkę hormonalną, włączając w to hormony tarczycy. Stres i zaburzenia funkcjonowania tarczycy są znanymi czynnikami ryzyka TE.
- Badanie Haykala (2025) wskazuje na konieczność dalszych badań nad potencjalnym wpływem GLP-1 na kaskady sygnałowe wzrostu włosa w mieszku włosowym.

Sprawdź także: stres a wypadanie włosów

Jak odróżnić łysienie związane z GLP-1 od innych typów łysienia?

Rozpoznanie TE związanego z GLP-1 opiera się na przeprowadzeniu szczegółowej, kilkuetapowej diagnozy, na która składa się wywiad, trychoskopia i analiza wyników badań laboratoryjnych.

Szczegółowy wywiad:
- Czas rozpoczęcia terapii GLP-1.
- Dynamika utraty wagi (szybkość, ilość utraconych kg).
- Czas wystąpienia wypadania włosów (typowy przedział: 2-2.5 miesiąca po rozpoczęciu terapii i/lub po osiągnięciu znaczącej utraty wagi).
- Ilość wypadających włosów dziennie (>150 jest niepokojące).
- Przebyte choroby, stres, inne przyjmowane leki.
Badanie trychologiczne:
- Badanie trichoskopowe: Oglądanie skóry głowy i mieszków włosowych pod dużym powiększeniem. W TE widoczne jest rozproszone przerzedzenie, wzmożona ilość włosów w fazie telogenu (tzw. włosy klubowe), brak charakterystycznych cech innych rodzajów łysienia (np. miniaturyzacja włosów w łysieniu androgenowym, cechy zapalne w łysieniu plackowatym).
- Test pociągania włosów (Pull-test): Lekkie pociągnięcie za ok. 60 włosów w różnych miejscach głowy. Wynik dodatni (wypada >6 włosów telogenowych) wspiera rozpoznanie TE.
Badania laboratoryjne. Ocena występujących niedoborów.
- Morfologia krwi + żelazo + ferrytyna (najważniejszy wskaźnik zapasów żelaza!).
- TSH, fT3, fT4 (funkcja tarczycy).
- Witamina D 25(OH).
- Cynk.
- CRP (marker stanu zapalnego).
- Ewentualnie: Biotyna, witamina B12, kwas foliowy, AMH (u kobiet w celu różnicowania z łysieniem androgenowym).

Jak przeciwdziałać i leczyć wypadanie włosów związane z GLP-1? Strategia kliniczna

Leczenie wypadania włosów na tle przyjmowanych leków z grupy agonistów GLP-1 jest wielokierunkowe i skupia się na usunięciu przyczyn oraz odpowiedniej stymulacji odrostu:

Optymalizacja dostępności substancji odżywczych i mikroelementów:
- Żelazo: Jeśli ferrytyna <50 ng/ml (a zwłaszcza <30 ng/ml). Zalecana dawka lecznicza: 50-100 mg żelaza elementarnego dziennie (np. siarczan żelaza, pirofosforan żelaza) + witamina C na czczo dla lepszego wchłaniania. Kontrola ferrytyny co 3 miesiące. Cel: ferrytyna >50-70 ng/ml.
- Dieta bogata w białko (1.2-1.5 g/kg m.c./dzień), żelazo (chude mięso, rośliny strączkowe, zielone warzywa liściaste + wit. C), cynk (ostrygi, mięso, pestki dyni), kwasy omega-3 (tłuste ryby).
- Cynk: Przy potwierdzonym niedoborze lub w ramach wsparcia. Dawka: 15-30 mg dziennie.
- Witamina D: Przy stężeniu 25(OH)D <30 ng/ml. Dawka lecznicza: 2000-4000 IU dziennie (czasem więcej wg zaleceń lekarza). Cel: 40-60 ng/ml.
- Kompleks witamin B: Wsparcie ogólnometaboliczne.
- Biotyna: Pomimo braku dużych badań u osób bez wrodzonego niedoboru, często stosowana wspomagająco. Dawka: 5000-10000 µg dziennie.
Terapie miejscowe i ogólne stymulujące wzrost włosów:
- Minoksydyl miejscowy (2% lub 5%): Lek pierwszego rzutu w TE. Działa przedłużając fazę anagenu. Stosuje się 1 ml 2 razy dziennie na suchą skórę głowy. Efekt widoczny po 3-6 miesiącach. Możliwe przejściowe nasilenie wypadania na początku („shedding”). Dostępny bez recepty.
- Minoksydyl doustny (off-label): Stosowany w niższych dawkach (np. 0.625 – 2.5 mg dziennie) pod kontrolą lekarza, gdy terapia miejscowa jest nieskuteczna lub niemożliwa. Skuteczniejszy, ale wymaga monitorowania ciśnienia i ekg.
- Mezoterapia skóry głowy: Mikroiniekcje substancji odżywczych (koktajle witaminowe, aminokwasy) lub osocza bogatopłytkowego (PRP – Platelet Rich Plasma) bezpośrednio w skórę głowy. PRP zawiera czynniki wzrostu stymulujące mieszki. Schemat: 3-4 zabiegi co 4-6 tygodni, następnie zabiegi podtrzymujące. Badania (m.in. Donovan, 2024) – wzrost gęstości włosów o 18-25% [5].
- Fototerapia laserami niskoenergetycznymi (LLLT – Low Level Laser Therapy): Stymuluje metabolizm komórek mieszka za pomocą światła o specyficznej długości fali (np. 650nm). Stosowany w domu (czapki, grzebienie) lub gabinecie. Standard: 20-30 minut, 3 razy w tygodniu. Metaanalizy wykazują poprawę [6].
Monitorowanie i współpraca z lekarzem prowadzącym (diabetolog/endokrynolog):
- Nie należy przerywać samodzielnie leczenia GLP-1! To może być niebezpieczne dla zdrowia. Należy omówić problem z lekarzem, który zalecił lek.
- W większości przypadków wypadanie telogenowe jest problemem przejściowym i odwracalnym, nawet przy kontynuacji GLP-1, po wyrównaniu niedoborów i zastosowaniu celowanego leczenia trychologicznego.
- Jeśli wypadanie włosów jest bardzo nasilone, długotrwałe (>9-12 miesięcy) i oporne na leczenie, lekarz może rozważyć zmianę terapii (np. na liraglutyd, który – zgodnie z danymi odnotowanymi w bazie FAERS – ma mniejszy od innych leków wpływ na funkcjonowanie mieszków włosowych lub przerwę, ale decyzja zawsze należy do specjalisty prowadzącego leczenie podstawowe.

Przypadek z praktyki Perfect Hair Clinic

Pacjentka: Katarzyna, lat 38, BMI 34 kg/m², bez innych chorób przewlekłych.

Rozpoczęcie terapii: Semaglutyd (Wegovy®) 0.25mg/tydz. w styczniu 2024, stopniowa eskalacja do 1.0mg/tydz.

Utrata wagi: 12 kg w ciągu 4 miesięcy.

Problem: Od połowy kwietnia 2024 nasilone wypadanie włosów (>250 dziennie), widoczne przerzedzenie w okolicy ciemieniowej i skroniowej.

Diagnostyka w Perfect Hair Clinic (maj 2024):

Trichoskopia: Rozlane przerzedzenie, liczne włosy telogenowe, brak miniaturyzacji charakterystycznej dla AGA, brak cech zapalenia (wykluczenie AA).
Pull-test: dodatni (10 włosów).
Badania krwi: Ferrytyna: 18 ng/ml, Wit. D: 22 ng/ml, TSH: 2.8 mIU/l (norma), pozostałe w normie.
Rozpoznanie: Łysienie telogenowe (TE) indukowane szybką utratą masy ciała i niedoborem żelaza w trakcie terapii semaglutydem.

Leczenie:

Suplementacja: Żelazo doustne 80 mg/dzień + Wit. C 500 mg, Wit. D 4000 IU/dzień, Biotyna 5000 µg/dzień.
Minoksydyl 5% płyn: 1 ml 2x/dzień na skórę głowy.
Seria 3 zabiegów PRP: co 4 tygodnie.
Konsultacja z diabetologiem: Kontynuacja Wegovy® w tej samej dawce (1.0mg/tydz.) przy jednoczesnym wdrożeniu leczenia trychologicznego.

Efekt po 12 tygodniach leczenia (wrzesień 2024):

Wypadanie włosów: <80 dziennie.
Trichoskopia: Widoczna poprawa gęstości, liczne krótkie włosy w fazie anagenu („baby hair”) w okolicy ciemieniowej.
Ferrytyna: 48 ng/ml, Wit. D: 42 ng/ml.

Pacjentka kontynuuje minoksydyl i suplementację, wizyty kontrolne co 3 miesiące.

Podsumowanie i kluczowe zalecenia dla pacjentów

Najnowsze dane z bazy FDA FAERS i wstępne badania kliniczne wskazują, że stosowanie semaglutydu i tirzepatydu wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia łysienia telogenowego (TE). Główną przyczyną wydaje się być szybka i znacząca utrata masy ciała, prowadząca do niedoborów pokarmowych (zwłaszcza żelaza) oraz stanowiąca poważny stresor dla organizmu. Łysienie telogenowe związane z GLP-1 jest zwykle odwracalne przy odpowiednim postępowaniu.

Co możesz zrobić, jeśli stosujesz leki z grupy agonistów GLP-1 i zauważasz nasilone wypadanie włosów?

Nie panikuj i nie odstawiaj leku samodzielnie. Przerwa w przyjmowaniu leków bez konsultacji z lekarzem może być szkodliwa.
Udokumentuj problem: Zacznij prowadzić dzienniczek (np. liczba włosów wypadających podczas mycia/czesania na dzień), zrób szczegółowe zdjęcia skóry głowy.
Umów się na konsultację do trychologa/dermatologa: Specjalista oceni rodzaj łysienia i zleci odpowiednie badania (morfologia, żelazo, ferrytyna, TSH, wit. D, cynk).
Wprowadź suplementację (w porozumieniu z lekarzem) już przy starcie terapii GLP-1, jeśli planujesz znaczną utratę wagi: Profilaktyka niedoborów żelaza, cynku i witaminy D jest rozwiązaniem godnym polecenia.
Bądź cierpliwy: Leczenie TE wymaga czasu (minimum 3-6 miesięcy). Odrost włosów następuje stopniowo.

Lekarze i trycholodzy w Perfect Hair Clinic posiadają specjalistyczną wiedzę i doświadczenie w nie tylko w diagnostyce i leczeniu łysienia telogenowego, w tym związanego z terapią agonistami GLP-1. Moją także osobiste doświadczenie bycia „po drugiej stronie barykady” – sami korzystali z terapii opisywanymi lekami.

Zmagasz się z wzmożonym wypadaniem włosów? Umów się na konsultację do trychologa jeszcze dziś!

umów się