PRP a egzosomy w leczeniu łysienia – stan wiedzy 2025 i zastosowanie kliniczne

Regeneracyjne terapie iniekcyjne, takie jak PRP (osocze bogatopłytkowe) oraz egzosomy, stanowią obecnie kluczowy element zaawansowanego leczenia łysienia androgenowego, telogenowego oraz terapii wspomagających po przeszczepie włosów. Obie metody wykorzystują naturalne mechanizmy naprawcze organizmu i – przy odpowiedniej kwalifikacji pacjenta – mogą znacząco poprawić kondycję skóry głowy i gęstość owłosienia.

Spis treści:

1. Czym jest PRP, a czym egzosomy?
2. Mechanizmy wpływu osocza PRP i egzosomów na mieszki włosowe
3. Wskazania kliniczne
4. Skuteczność potwierdzona badaniami
5. Jak dobrać terapię?
6. Przykładowe protokoły zabiegowe
7. Przykładowe protokoły zabiegowe

TL;DR – szybkie podsumowanie

PRP (osocze bogatopłytkowe) i egzosomy to dwie nowoczesne terapie regeneracyjne wykorzystywane w leczeniu łysienia androgenowego, telogenowego oraz po przeszczepach włosów. PRP działa dzięki koncentracji własnych czynników wzrostu pacjenta, poprawiając ukrwienie i regenerację mieszków włosowych. Egzosomy z kolei przekazują białka i mikroRNA, które regulują stany zapalne, stymulują angiogenezę i mogą reaktywować uśpione mieszki.

PRP ma silne poparcie badań klinicznych i wysokie bezpieczeństwo (materiał autologiczny), natomiast egzosomy są nowszą, obiecującą metodą, ale wymagają standaryzacji i w Polsce dostępne są jedynie w wersjach roślinnych (nie ludzkich MSC). Najlepsze efekty uzyskuje się przy terapii łączonej z farmakoterapią (minoksydyl, finasteryd) i odpowiednim planem zabiegowym. Regularne monitorowanie (trichoskopia, zdjęcia co 8–12 tygodni) pozwala ocenić postępy i dostosować protokół terapii.

Najważniejsze wnioski

• PRP i egzosomy to terapie regeneracyjne o różnych mechanizmach działania: PRP dostarcza skoncentrowanych czynników wzrostu z własnej krwi pacjenta; egzosomy przenoszą białka i miRNA, modulując stan zapalny i mikrośrodowisko mieszka włosowego.
• Skuteczność PRP jest najlepiej udokumentowana w AGA: metaanalizy i RCT pokazują wzrost gęstości/średnicy włosa po 3–4 sesjach co 4 tygodnie, z podtrzymaniem co 3–6 miesięcy.
• Egzosomy mogą działać szybciej u części pacjentów, zwłaszcza słabo reagujących na PRP, ale kluczowa jest standaryzacja preparatu i jakość źródła; poziom dowodów jest obecnie niższy (badania przedkliniczne/obserwacyjne).
• Aspekt regulacyjny (UE/Polska): stosowanie egzosomów pochodzenia ludzkiego (MSC) jest zabronione; w obiegu są głównie preparaty roślinne, co ma znaczenie dla interpretacji skuteczności i porównywalności badań.
• Wskazania kliniczne: AGA u kobiet i mężczyzn, telogenowe wypadanie, po-COVID/pochorobowe/polekowe oraz wsparcie po przeszczepie (angiogeneza, „take rate”). Warunek: uprzednie opanowanie stanów zapalnych skóry (np. ŁZS/łuszczyca).
• Dobór terapii i protokoły: PRP zwykle 3–4 sesje co 4 tygodnie, egzosomy 1–2(–3) sesje co 4–6 tygodni; możliwe protokoły łączone (PRP → po 2–4 tyg. egzosomy). Farmakoterapia (minoksydyl/finasteryd/dutasteryd) istotnie zwiększa skuteczność.
• Bezpieczeństwo, koszty i monitoring: PRP ma bardzo wysoki profil bezpieczeństwa (materiał autologiczny) i niższy koszt; egzosomy – dobra tolerancja zależna od jakości, koszt wyższy. Oczekiwane efekty: redukcja wypadania po 4–8 tyg., gęstość/średnica po 12–24 tyg.; obowiązkowa trichoskopia i fotodokumentacja co 8–12 tygodni.

Czym jest PRP, a czym egzosomy?

PRP (Platelet-Rich Plasma)

PRP to autologiczny (czyli pozyskany z własnego organizmu Pacjenta) koncentrat płytek krwi uzyskany z krwi pacjenta poprzez wirowanie. Płytki zawarte w PRP uwalniają liczne czynniki wzrostu (PDGF, VEGF, TGF-β, EGF), które:

• aktywują komórki brodawki włosa i keratynocyty,
• pobudzają angiogenezę (proces tworzenia nowych naczyń krwionośnych) i mikrokrążenie,
• modulują stan zapalny i wspierają regenerację tkanek.

PRP jest bardzo dobrze tolerowane, ponieważ wykorzystuje materiał autologiczny, minimalizując ryzyko jakichkolwiek reakcji alergicznych.

Egzosomy

Egzosomy to nanometryczne pęcherzyki pozakomórkowe – naturalne nośniki komunikacji międzykomórkowej. Zawierają białka, lipidy, czynniki wzrostu i mikroRNA, które regulują ekspresję genów w komórkach docelowych. W trychologii klinicznej stosuje się głównie egzosomy pochodzące z ludzkich mezenchymalnych komórek macierzystych (MSC), poddane procesom oczyszczania i standaryzacji. (Uwaga: na terenie Unii Europejskiej korzystanie z egzosomów pozyskanych z komórek ludzkich – jest zabronione. Dotyczy to także egzosomów pozyskanych z kolonii komórkowych, gdzie w warunkach laboratoryjnych namnażane są ludzkie komórki macierzyste. W konsekwencji dostępne w Polsce produkty wykorzystują egzosomy pozyskane z komórek roślin. Najczęściej wykorzystywana jest róża damasceńska, zielona herbata, nagietek, czy żeń-szeń.)

Działanie egzosomów obejmuje:

• stymulację angiogenezy,
• regenerację i przebudowę tkanek,
• immunomodulację i redukcję mikrozapalnych procesów w obrębie mieszków włosowych.

Mechanizmy wpływu osocza PRP i egzosomów na mieszki włosowe

PRP zwiększa lokalne stężenie czynników wzrostu, poprawia metabolizm i ukrwienie mieszka oraz wspiera przejście z fazy telogenu do anagenu.

Egzosomy wykazują szerszy efekt biologiczny – oprócz pobudzania angiogenezy, normalizują środowisko zapalne, wspierają homeostazę macierzy zewnątrzkomórkowej i mogą reaktywować uśpione mieszki włosowe.

Wskazania kliniczne

• Łysienie androgenowe (AGA) – u kobiet i mężczyzn, w terapii łączonej z farmakoterapią (minoksydyl, finasteryd, dutasteryd).
• Wypadanie telogenowe – po stresie, infekcjach, zaburzeniach hormonalnych.
• Łysienie po COVID-19, pochorobowe i polekowe.
• Regeneracja po przeszczepie włosów – przyspieszenie angiogenezy i poprawa wskaźnika „take rate” (procent przeszczepionych zespołów mieszkowych, które po implantacji podejmują poprawną pracę).

Zabiegi powinny być poprzedzone kontrolą stanu zapalnego skóry głowy, np. przy łojotokowym zapaleniu skóry lub łuszczycy.

Skuteczność potwierdzona badaniami

PRP

Randomizowane badania i metaanalizy (m.in. PubMed – PRP for androgenetic alopecia) potwierdzają wzrost gęstości i średnicy włosa. Najlepsze wyniki uzyskuje się po 3–4 sesjach w odstępach 4 tygodni, z późniejszym etapem podtrzymującym co 3–6 miesięcy.

Egzosomy

Wyniki najnowszych badań przedklinicznych i obserwacyjnych (PubMed – Exosomes in hair follicle regeneration) wskazują na szybszą poprawę mikrokrążenia i inicjację anagenu u pacjentów słabo reagujących na PRP. Kluczowym aspektem jest standaryzacja preparatu.

Bezpieczeństwo

PRP – jako materiał autologiczny, ma bardzo niski profil ryzyka; ewentualne dolegliwości to łagodne obrzęki lub zasinienia.

Egzosomy – preparaty oczyszczone, pozbawione jądrowego DNA, zwykle dobrze tolerowane; ważna jest jakość certyfikowanego źródła.

Jak dobrać terapię?

Kryterium	PRP	Egzosomy
Źródło	Autologiczna krew pacjenta	MSC-derived pęcherzyki pozakomórkowe
Mechanizm	Wzrost czynników wzrostu	Transfer białek, miRNA, immunomodulacja
Dynamika efektu	Poprawa po 2–3 sesjach	Często szybsza reakcja
Tolerancja	Bardzo wysoka	Wysoka (zależna od jakości)
Koszt	Niższy	Wyższy (zaawansowana technologia)

---

Przykładowe protokoły zabiegowe

PRP

• 3–4 sesje co 4 tygodnie (faza intensywna), następnie 1 sesja co 3–6 miesięcy.
• Możliwe połączenie z pre-peelingiem trychologicznym i fototerapią LLLT.

Egzosomy

• 1–2 sesje co 4–6 tygodni, w razie potrzeby 3 sesje.
• W protokołach mieszanych – PRP może poprzedzać egzosomy o 2–4 tygodnie.

Po przeszczepie włosów

• PRP: zwykle 4–8 tygodni po zabiegu.
• Egzosomy: wg zaleceń chirurga, często stosowane w celu optymalizacji procesu gojenia, w szczególności w obszarze biorczym.

Monitoring i oczekiwane efekty

• Redukcja wypadania: po 4–8 tygodniach.
• Zwiększenie gęstości i średnicy włosów: po 12–24 tygodniach.
• Obiektywizacja: trichoskopia co 8–12 tygodni z fotodokumentacją.

FAQ – najczęstsze pytania pacjentów

Czy lepiej wybrać PRP czy egzosomy?

Wybór zależy od stadium łysienia i reakcji na wcześniejsze terapie. W wielu przypadkach zalecamy terapię łączoną.

Po ilu zabiegach widać efekty?

PRP – po 2–3 sesjach, egzosomy często szybciej, ale pełna ocena po ok. 3–6 miesiącach.

Czy zabieg boli?

Zabiegi wykonuje się w znieczuleniu powierzchniowym – dyskomfort jest minimalny.

Czy egzosomy są bezpieczne?

Tak, jeśli pochodzą z certyfikowanych źródeł i są wolne od materiału jądrowego.

Czy można łączyć te zabiegi z farmakoterapią?

Tak, połączenie z minoksydylem, finasterydem lub terapiami hormonalnymi zwiększa skuteczność.

Czy PRP/egzosomy pomagają przy ŁZS?

Po opanowaniu stanu zapalnego – tak, mogą poprawić gęstość i jakość włosów.

Jak długo utrzymują się efekty?

Przy regularnym leczeniu podtrzymującym – długotrwale (nawet 12–18 miesięcy).

---

Źródła naukowe i definicje

• PubMed – Androgenetic alopecia and platelet-rich plasma
  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=androgenetic+alopecia+platelet+rich+plasma+systematic+review
• PubMed – PRP randomized controlled trials
  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=PRP+hair+loss+randomized+controlled
• PubMed – MSC-derived exosomes in dermatology
  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=mesenchymal+stem+cell+exosomes+skin
• Wikipedia – Platelet-rich plasma
  https://en.wikipedia.org/wiki/Platelet-rich_plasma
• Wikipedia – Exosome (vesicle)
  https://en.wikipedia.org/wiki/Exosome_(vesicle)
• Wikipedia – Androgenetic alopecia
  https://en.wikipedia.org/wiki/Pattern_hair_loss
• M. Piwecki, A. Urban – HAIR 360 – Terapie Łysienia Androgenowego, 2025
  www.hair360.pl
  

---

Jak pracujemy w naszej klinice?

• Diagnostyka: szczegółowy wywiad, trichoskopia, badania laboratoryjne (ferrytyna, wit. D, B12, TSH, profil androgenowy).
• Terapia: dobór indywidualnego programu PRP/egzosomów lub terapii łączonych z farmakoterapią.
• Monitoring: dokumentacja fotograficzna i trichoskopia co 8–12 tygodni, modyfikacja protokołu wg efektów klinicznych.

Umów się na konsultację trichologiczną i sprawdź, która terapia – PRP, egzosomy, czy połączenie obu – najlepiej wspomoże Twoją regenerację włosów.

Zmagasz się z wzmożonym wypadaniem włosów? Umów się na konsultację do trychologa jeszcze dziś!

umów się