Choroba Hashimoto a wypadanie włosów – jak niedoczynność tarczycy wpływa na zdrowie włosów

Spis treści:

Jedną z istotniejszych i często występujących przyczyn nadmiernego wypadania włosów są problemy z tarczycą. Wśród nich zaś, najczęściej mamy do czynienia z chorobą Hashimoto. Ta nieuleczalna (lecz możliwa do uregulowania i uspokojenia) choroba negatywnie wpływa na stan skóry, paznokci i włosów. W poniższym materiale postaramy się omówić wszystkie zagadnienia istotne dla osób cierpiących na chorobę Hashimoto i jednocześnie chcących właściwie zadbać o swoje włosy.

Czym jest choroba Hashimoto?

Choroba Hashimoto to autoimmunologiczne zapalenie tarczycy. Układ odpornościowy pracuje niewłaściwie – przeciwciała (normalnie chroniące organizm przed patogenami) zaczynają atakować komórki gruczołu tarczycy. Przeciwciała te nazywane są anty-TG: przeciwciała przeciw tkankowej transglutaminazie oraz anty-TPO: przeciwciała skierowane przeciwko peroksydazie tarczycowej. W konsekwencji, w miarę postępowania choroby – tarczyca staje się coraz mniejsza. Organizm wchodzi w stan niedoczynności tarczycy.

Sprawdź także: Jakie badania wykonać przy nadmiernym wypadaniu włosów?

Objawy choroby Hashimoto

Ponieważ hormony tarczycy mają wpływ na bardzo wiele funkcji naszego organizmu, więc lista objawów choroby Hashimoto jest dość długa. Główne objawy choroby to:

1. Zmęczenie i osłabienie

Pacjenci cierpiący na chorobę Hashimoto bardzo często doświadczają chronicznego uczucia zmęczenia. W wielu przypadkach jest ono nasilone przez problemy ze zasypianiem i ogólnie z jakością snu.

U wielu osób następuje spadek libido.

2. Przyrost masy ciała

Wywołana chorobą Hashimoto niedoczynność tarczycy spowalnia metabolozm komórkowy. Stąd u znacznej liczby pacjentów zauważa się nieuzasadniony wzrost masy ciała.

3. Uczucie zimna

Kolejna konsekwencją spowolnionego metabolizmu jest odczucie chłodu, w szczególności w dłoniach i stopach.

4. Sucha i łuszcząca sie skóra

W przebiegu choroby Hashimoto skóra staje się sucha i blada, a także może łuszczyć się.

5. Nadmierne wypadanie włosów

Włosy stają się łamliwe, matowe, pozbawione naturalnego połysku. Dotyczy to zarówno włosów na głowie, jak i na przykład brwi.

Zobacz także: Choroby wywołujące wypadanie włosów

6. Zaburzenia pamięci i koncentracji

Pacjenci z chorobą Hashimoto bardzo często mogą mieć trudności z koncentracją i doświadczać problemów z zapamiętywaniem informacji. Może występować spowolnienie myślenia i reakcji, obniża się zdolność do podejmowania decyzji.

7. Depresja i zmienność nastrojów

Charakterystyczną cechą osób cierpiących na Hashimoto jest zmienność nastrojów i istotnie podniesione ryzyko depresji (nawet sześciokrotnie wyższe niż w populacji ogólnej). Objawy depresyjne mogą obejmować uczucie smutku, beznadziejności oraz apatię.

Sprawdź także: Depresja a wypadanie włosów

8. Obrzęki

Występują obrzęki podskórne, szczególnie na twarzy, powiekach oraz kończynach.

9. Zaparcia i inne problemy układu pokarmowego

Bardzo częste są zaparcia, wzdęcia i inne zaburzenia trawienne.

10. Bóle mięśni i stawów.

Pacjenci mogą odczuwać bóle mięśni oraz sztywność stawów.

Sprawdź także: Menopauza a wypadanie włosów

Diagnoza choroby Hashimoto

Diagnoza chorobu Hashimoto opiera się na kilku kluczowych badaniach (badania laboratoryjne i obrazowe) oraz wieloaspektowej ocenie klinicznej specjalisty. W ramach wywiadu lekarskiego identyfikuje sie podstawowe objawy (spośród wymienionych powyżej) – najczęstszymi są chroniczne zmęczenie, przyrost masy ciała, wypadanie włosów i problemy skórne. Badana jest wielkość tarczycy i ewentualna obecność zmian takich jak guzki.

Wykorzystane mogą być badania obrazowe – USG tarczycy. Pozwala to na ocene struktury gruczołu tarczycowego, jego wielkości, obecności zmian hipoechogenicznych lub guzków.

W zakresie badań laboratoryjnych kluczowe są:

oznaczenie poziomu TSH (tyreotropiny)
Badanie hormonów tarczycy: fT3 (trójjodotyronina) oraz fT4 (wolna tyroksyna)
Badanie poziomu przeciwciał Anty-TG oraz Anty-TPO

W szczególnych przypadkach można sięgnąć po biopsję cienkoigłową, lipodogram i glikemię.

Uwaga: na początku choroby wiele osób może obserwować u siebie objawy NADCZYNNOŚCI tarczycy. Związane jest to z faktem, iż niszczona przez przeciwciała tarczyca uwalnia w nadmiarze zgromadzone w jej komórkach hormony. Zjawisko to może utrudniać prawidłowe rozpoznanie choroby (niezbędne jest wykonanie USG tarczycy, a nie ograniczenie sie li tylko do wyników badań laboratoryjnych).

Leczenie choroby Hashimoto

Leczenie choroby Hashimoto opiera się na pięciu filarach: farmakoterapii, suplementacji, diecie, zmianach w stylu życia i ukierunkowanej pomocy psychologicznej.

1. Farmakoterapia

Podstawowym sposobem leczenia jest stosowanie lewotyroksyny – syntetycznej formy hormonu tarczycy. Dawkowanie leku jest dostosowywane indywidualnie na podstawie wyników badań laboratoryjnych (szczególnie poziomu TSH oraz FT4). W pierwszym okresie terapii badania kontrolne powinny być wykonywane dość często (maksimum co 8 tygodni), a po ustabilizowaniu poziomu hormonów kontrole mogą być wykonywane co 6-9 miesięcy.

2. Suplementacja

W suplementacji szczególną rolę pełnią: witamina D, cynk, selen, magnez i kwasy omega-3.

3. Dieta

Zagadnienie właściwej diety w chorobie Hashimoto omówione jest szczegółowo poniżej.

4. Styl życia

Kluczowe jest utrzymanie odpowiedniego poziomu aktywności fizycznej (minimum 300 minut tygodniowo). Bardzo ważnym zagadnieniem jest także właściwa dbałość o długość i jakość snu.

5. Wsparcie psychologiczne

Przydatna może być terapia psychologiczna – by lepiej radzić sobie z ewentualnymi stanami lękowymi czy depresją. Korzystnie będą działać także techniki relaksacyjne (medytacja, joga) – redukujące poziom stresu, który wpływa na funkcjonowanie całego układu immunologicznego.

Epidemiologia choroby Hashimoto

Choroba Hashimoto dotyka znacznie częściej kobiety niz mężczyzn (literatura podaje proporcję od 1:10 aż do nawet 1:20).

Występowanie choroby Hashimoto powiązane jest z genetyką. Osoby obciążone skłonnościami do autoagresji w organizmie zapadać będą na chorobę znacznie częściej. Jednocześnie mamy do czynienia z występowaniem szeregu zewnętrznych (środowiskowych) czynników wyzwalających chorobę Hashimoto: ostry oraz przewlekły stres, nieprawidłowa dieta, brak właściwego poziomu aktywności fizycznej.

Czytaj także: Stres a wypadanie włosów

Hashimoto i wypadanie włosów

Choroba Hashimoto jednoznacznie negatywnie wpływa na stan naszych włosów. Nasila się ich wypadanie, rosna krótsze, słabsze, zdecydowanie bardziej kruche i łamliwe.

Mechanizm wypadania włosów w chorobie Hashimoto

Podstawowym (choc nie jedynym) mechanizmem wypadania włosów w chorobie Hashimoto jest mechanizm telogenowy. U osób dotknietych tą chorobą, faza anagenu (wzrostu włosa) ulega skróceniu. Większa zaś niż normalnie część włosów znajduje się w fazie telogenowej. To własnie zjawisko przyczynia się do nasilonego wypadania włosów w Hashimoto.

Z czym dokładnie mamy do czynienia? Jakie czynniki powodują pogorszenie się stanu włosów?

1. Konsekwencje niedoborów hormonów tarczycy.

Choroba Hashimoto powoduje zmniejszone wydzielanie hormonów T4 (tyroksyna) i T3 (trójodotyronina). Ich obecność we właściwym stężeniu jest istotna dla prawidłowego funkcjonowania mieszków włosowych i wzrostu włosów. Niedobór hormonów powoduje obniżenie metabolizmu wszystkich rodzajów komórek w organizmie – w tym keratynocytów, odpowiedzialnych za pridukcję keratyny – głównego białka budującego włosy.

Analizując to zagadnienie warto zbadać konwersję hormonów tarczycy (około 20% T3 produkowane jest w tarczycy, zaś pozostałe 80% pozyskiwane jest przez konwersję T4 w wątrobie, nerkach i jelitach.)

2. Zmniejszone ukrwienie i odżywienie mieszków włosowych

Niedoczynność tarczycy wystęująca w chorobie Hashimoto prowadzi do spowolnienia krążenia krwi, co skutkuje niedostatecznym odżywieniem mieszków włosowych (do dermal papilla dociera mniej substancji odżywczych). Często pojawia się także obrzęk tkanki podskórnej, co dodatkowo utrudnia prawidłowe odżywienie mieszków włsowych.

3. Stan zapalny

Choroba Hashimoto jest chorobą układu immunologicznego – co oznacza, że komórki odpornościowe atakują własne tkanki. Związane z tym stany zapalne osłabiają mieszki włosowe.

4. Wahania poziomu hormonów płciowych

Z występowaniem choroby Hashimoto często powiązane są wahania poziomu hormonów płciowych (estrogenów i androgenów). Nasila to nadmierne wypadanie włosów, negatywnie wpływa na cykl wzrostu włosów (skrócenie fazy anagenu) i funkcjonowanie mieszków włosowych.

5. Zmiany w cyklu wzrostu włosów

W przypadku zdrowej osoby udział włosów znajdujących się w fazie telogenu kształtuje się na poziomie około 10%-15%. Choroba zakłóca te proporcje – nawet ponad 30% mieszków włosowych może znajdować się w fazie spoczynkowej (telogen).

Dieta w chorobie Hashimoto

Właściwa dieta jest jednym z kluczowych form niwelowania negatywnych konsekwencji nieuleczalnej choroby, jaką jest choroba Hashimoto.

Właściwie dobrana dieta będzie mieć istotny wpływ na poziom stanów zapalnych w organizmie. Wpływa także regulująco (pozytywnie) na funkcjonowanie układu odpornościowego.

Najczęściej rekomendowane są diety eliminacyjne, w ramach których wyklucza się produkty powodujące alergie i nietolerancje pokarmowe – takie jak gluten czy nabiał.

Jednocześnie bardzo ważne jest, aby w codziennie spożywanych posiłkach znajdowało sie wystarczająco dużo źródeł wartościowego białka (drób, ryby, jajka), zdrowych tłuszczów (kwasy omega-3) oraz węglowodany o niskim indeksie glikemicznym.

Istotną kwestią – choć wydawać by się mogło, że dość oczywistą! – jest także zalecenie, aby dbać o właściwe nawodnienie organizmu (zazwyczaj przyjmuje się limit około 3 litrów płynów dziennie).

Rekomendowane produkty:

surowe, gotowane i kiszone warzywa – za wyjątkiem warzyw krzyżowych. Do warzyw krzyżowych zaliczamy m.in. kapustę, brokuł, kalafiora, kalarepę, brukselkę, jarmuż. Zawierają one w swoim składzie naturalne związki wolotwórcze, czyli goitrogeny. Wiążą jod, przez co nie zostaje wykorzystany do prawidłowej syntezy hormonów tarczycy.
owoce – szczególnie te bogate w polifenole, jak borówki czy awokado.
Tłuste ryby morskie (np. łosoś, makrela) – bogate w tłuszcze omega-3.
Orzechy i nasiona (źródło tak tłuszczów, jak i białka)
Oliwa z oliwek.

Suplementacja

Właściwą uwagę należy zwrócić na ewentualną suplementację w chorobie Hashimoto. Kluczowym pierwiastkiem jest tu żelazo.

Brak w organizmie odpowiedniego poziomu żelaza skutkuje niedotlenieniem organizmu, osłabiona dostępność niezbędnych substancji odżywczych i problemy mitochondriów komórkowych z produkcją ATP (co uniemożliwia prawidłowy przebieg mocno energochłonnych procesów budowy rosnącego włosa).

Właściwy poziom żelaza w organizmie weryfikujemy przez pryzmat dwóch wskaźników: poziomu żelaza i ferrytyny we krwi. Dla kompletnej diagnozy przyczyn należy jednak sięgnąć szerzej, także do pełnej morfologii, poziomu witamin B9 , B12 oraz wskaźników TIBC (Total Iron Binding Capacity – całkowita zdolność wiązania żelaza) i UIBC (Unsaturated Iron Binding Capacity – Utajona zdolność wiązania żelaza).

Deficyty żelaza w organizmie mają zazwyczaj jedną z trzech przyczyn:

problemy z przewodem pokarmowym – wrzody, nowotwory, zakażenia bakteryjne i pasożytnicze, przerost grzybów i problemy mikrobioty jelitowej (na przykład związane z niedoborami błonnika w pożywieniu).
U kobiet – drogi rodne. Mięśniaki, obfite krwawienia menstruacyjne.
Zaburzenia wchłaniania (np. związana ze słabym zakwaszeniem żołądka).

Innymi pierwiastkami, których suplementacja powinna być rozważona w chorobie Hashimoto są: cynk i selen, magnez. Suplementowane mogą być także witamina D, kwasy omega-3 oraz antyoksydanty (witamina A, C i E).

Biotyna

Ważną dla jakości włosów substancją jest także biotyna (inaczej: witamina B7).

Uwaga: biotynę należy koniecznie odstawić na co najmniej kilka dni przed wykonaniem badań laboratoryjnych hormonów tarczycy (FT3, FT4), przysadki (TSH), poziomu witaminy B12, markerów nowotworowych, testów serologicznych i badania HCG. W przeciwnym wypadku uzyskane wyniki mogą być istotnie zniekształcone.

Terapie trychologiczne w Hashimoto

Podstawową kwestią jest następujące zalecenie – do realizowania jakichkolwiek terapii trychologicznych należy przystąpić dopiero po USTABILIZOWANIU poziomu hormonów i „zaleczeniu” choroby Hashimoto.

We współpracy z odpowiednim specjalistą można rozważyć następujące działania terapeutyczne:

Mezoterapię osoczem. Zdania na temat skyteczności tej terapii w przypadku pacjentów z ustabilizowaną chorobą Hashimoto są podzielone, jednak praktycy skłaniają sie ku poglądowi, iż zabieg ten może przynosić pozytywne efekty.
Mezoterapię z wykorzystaniem peptydów biomimetycznych. Ponieważ podstawowym mechanizmem powodującym wypadanie włosów w Hashimoto jest wejście dużej liczby mieszków włsoowych w fazę telogenu – taka terapia może okazać się skuteczna.
Fototerapię LLTE. Światło czerwone wspierać będzie przemiany energetyczne w mitochondriach komórek macierzystych mieszka włosowego, ułatwiając odrost włosów.
Masaż skóry głowy – poprawia ukrwienie, redukuje odczuwany stres. (W masażu można wykorzystywać preparaty zawierające składniki wpływające na poprawe krążenia: cynamonowiec, kofeina, mentol, adenozyna, wyciąg z chinowca, wyciąg z papryczek chili, żeń-szeń.)
Stymulację skóry głowy serią zabiegów wykorzystujących urządzenie INDIBA.

Podsumowanie : 5 sposobów na to, by zachować zdrowe włosy w chorobie Hashimoto

Pięć sposobów na to, by zachować zdrowe włosy pomimo choroby Hashimoto:

Z pomocą lekarza specjalisty ustabilizuj poziom hormonów i zatrzymaj niekontrolowany postęp choroby.
Dokonaj odpowiednich zmian w diecie – wyeliminuj czynniki prozapalne i alergizujące, zadbaj o dostępność w diecie białka i kluczowych mikroelementów.
Dbaj o właściwy poziom aktywności fizycznej i odpowiednią jakość (i długość!) snu.
Wraz z prowadzącym lekarzem lub trychologiem dobierz odpowiednią dla siebie terapię zabiegową (fototerapię, mezoterapię igłową lub bezigłową, itd.)
Regularnie masuj głowę, najlepiej z wykorzystaniem odpowiedniego, dobranego indywidualnie preparatu pielęgnacyjnego.

Zmagasz się ze wzmożonym wypadaniem włosów? Umów się na konsultację do trychologa jeszcze dziś!

umów się

Literatura

Billewicz, M. (2024). Skin appendage abnormalities in hypothyroidism: understanding and management. Journal of Education Health and Sport, 73, 51714. https://doi.org/10.12775/jehs.2024.73.51714

Parajuli, S., Bhatt, N., Regmi, A., Chapagain, S., Panday, P., Singh, A., … & Bhattarai, J. (2023). Hashimoto’s thyroiditis among patients with thyroid disorders visiting a tertiary care centre. Journal of Nepal Medical Association, 61(264), 630-632. https://doi.org/10.31729/jnma.8236

Koczorowska-Talarczyk, O. and Kordus, K. (2021). The impact of hashimoto’s disease on skin, hair, and nails. Aesthetic Cosmetology and Medicine, 10(6), 277-285. https://doi.org/10.52336/acm.2021.10.6.03

Hussein, R. S., Atia, T., & Bin Dayel, S. (2023). Impact of thyroid dysfunction on hair disorders. Cureus. https://doi.org/10.7759/cureus.43266