Alkohol a wypadanie włosów – jak nadużywanie alkoholu wpływa na kondycję włosów

W niniejszym materiale postaramy się w miarę szeroko omówić związek pomiędzy spożywaniem alkoholu i stanem naszych włosów.
Przedstawimy bezpośrednie konsekwencje nadmiernego korzystania z alkoholu, kluczowe interakcje alkoholu z ewentualnymi terapiami łysienia a przede wszystkim potencjalnie prawdopodobne pośrednie konsekwencje nadużywania „procentów”.

Spis treści:

Streszczenie

Brak badań klinicznych jednoznacznie potwierdzających i kwantyfikujących negatywny wpływ nadmiernego spożycia alkoholu na łysienie, wypadanie włosów i ich ogólny stan. Jest jednak wiele pośrednich wskazań – łańcuchów czynników, które mogą wywoływać problemy z włosami lub intensyfikować problemy już występujące.

Nadmierne spożywanie alkoholu negatywnie wpływa na dostępność istotnych składników odżywczych, niezbędnych do prawidłowego wzrostu włosów i dobrego funkcjonowania mieszków włosowych. Alkohol wywołuje także szereg reakcji naszego organizmu (na przykład zmiany hormonalne, odwodnienie), które jednoznacznie negatywnie wpływają na jakość włosów i stan skóry głowy.

Ogólne skutki nadmiernego spożycia alkoholu

Jakie skutki wywołuje w naszym organizmie częste nadużywanie alkoholu? Nie ma tu miejsca na szersze omówienie takich skutków, jednak możemy z pewnością wymienić te najistotniejsze:

Problemy układu krążenia, podwyższone ciśnienie krwi,
Destrukcja wątroby,
Problemy dermatologiczne,
Problemy z trawieniem (niszczenie mikrobioty jelitowej),
Osłabienie układu immunologicznego,
Problemy neurologiczne, w szczególności zaburzenia pamięci i demencja,
Problemy psychiczne: depresje, stany lękowe.

Jednoznaczne przeciwwskazania i niebezpieczne interakcje alkoholu i przyjmowanych leków

Zarówno alkohol, jak i doustnie przyjmowany minoxidil mają działanie rozszerzające naczynia krwionośne i obniżające ciśnienie krwi. Nie powinno się zatem przyjmować jednocześnie tych dwóch substancji – grozi to wystąpieniem zawrotów głowy, bólów głowy, skoków ciśnienia krwi. Sprawdź więcej na temat przyjmowania minoxidilu doustnie.
Spożycie alkoholu jest zakazane na co najmniej 24 godziny przed planowanym zabiegiem z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego PRP. Także przed zabiegiem przeszczepu włosów należy powstrzymać się przed spożywaniem alkoholu.
W terapiach łysienia plackowatego czasem wykorzystywany jest lek metotreksat (methotrexat). Lek ten może podrażniać wątrobę – podobnie jak często spożywany alkohol. Stąd – dla osób prowadzących terapię metotreksatem i jednocześnie spożywających alkohol częściej niż incydentalnie* – zalecane jest ciągłe monitorowanie poziomu enzymów wątrobowych.
(* = spożycie ponad 21 jednostek alkoholu w tygodniu. Jedna jednostka alkoholu to kieliszek wódki 25 ml, puszka piwa 0,5 l, kieliszek wina 75 ml)

Pośrednie łańcuchy przyczyn negatywnego oddziaływania alkoholu na włosy i skórę głowy

Jest bardzo wiele procesów, uruchamianych lub intensyfikowanych przez nadmierne spożycie alkoholu, które mogą negatywnie wpływać na jakość naszych włosów, stan skóry głowy, intensywność wypadania włosów czy różne formy łysienia. Wymieńmy poniżej niektóre z tych procesów (kolejność NIE oddaje ich ważności, która będzie uzależniona od konkretnego przypadku danego Pacjenta):

Destrukcyjny wpływ na mikrobiotę jelitową i enzymy.

Wiele alkoholi i drinków alkoholowych zawiera bardzo dużo konserwantów. Środki te negatywnie wpływają na stan mikrobioty jelitowej. Zaburzenia w funkcjonowaniu flory bakteryjnej naszych jelit prowadzą do poważnych zaburzeń w dostępności kluczowych dla zdrowia włosów i skóry głowy składników, takich jak: witamina A, C, B12, E, D, K, cynk, żelazo, miedź, potas.

Uwaga: jeden kieliszek czerwonego wina nie będzie dla mikrobioty szkodliwy. Wręcz przeciwnie: są tam wszak fermentowane składniki i cenny resweratrol.

Gorszej jakości dieta.

Jednym z ciekawszych badań przeprowadzonych w tym zakresie było obszerne (1720 osób) i długotrwałe (ponad 3 lata) badanie przeprowadzone w Finlandii (zwane często FinDrink Project). Uwagę skoncentrowano na zagadnieniu zależności jakości codziennej diety i częstości spożywania alkoholu. Okazało się, że dieta osób często spożywających alkohol jest uboższa, a osoby te przyswajają istotnie mniej: błonnika, wapnia, żelaza, mikroelementów, retinolu i kwasu foliowego. (Kwas foliowy niezbędny jest do produkcji czerwonych krwinek, cząsteczek DNA i RNA. Trzeba zaznaczyć, że – z nieznanych na dziś przyczyn – występuje silna korelacja: w grupie mężczyzn z AGA występuje silna nadreprezentacja osób z niedoborem kwasu foliowego.)

Koincydencja z paleniem nikotyny.

Bardzo często nadużycie alkoholu występuje jednoczasowo z paleniem tytoniu. Nikotyna i alkohol łącznie mają silnie negatywny i jednoznacznie dowiedziony wpływ na wzrost włosów.

Palenie papierosów wpływa na pogorszenie zdolności gojenia się ran, zwiększenie prawdopodobieństwa wystąpienia nowotworów, silny wzrost prawdopodobieństwa problemów skórnych, jak na przykład łuszczyca.

Sprawdź także: Palenie papierosów a wypadanie włosów

Osłabienie układu immunologicznego.

Alkohol osłabia skuteczność działania limfocytów, podstawowych komórek układu immunologicznego.

Zmiany w poziomie cukru we krwi.

To bardzo ważny czynnik, mający potencjalnie wpływ na wiele aspektów naszego zdrowia. Nadmierne spożycie alkoholu wywołuje we krwi nagłe „piki” stężenia cukru. Może prowadzić to do zaburzeń regulacji poziomu insuliny, a w konsekwencji do insulinooporności lub cukrzycy. (Insulinooporność silnie koreluje z AGA). Pogarsza się krążenie krwi w naczyniach włosowatych, spada dostępność tlenu.

Zwiększa się prawdopodobieństwo wystąpienia łysienia plackowatego (w grupie osób dotkniętych AA jest nadreprezentacja osób chorych na cukrzycę typu 1).

Pogorszenie jakości snu.

Co prawda osoba pijana bardzo często po prostu zasypia, jednak nigdy nie jest to sen wysokiej jakości, regenerujący. U osób często nadużywających alkoholu, typowy jest niedostatek snu. Konsekwencją tego faktu jest zmniejszona odporność na stres, osłabienie układu immunologicznego. Zaburzenia snu wpływają także negatywnie na produkcję melatoniny, co także osłabia nasze włosy.

Negatywne zmiany w gospodarce hormonalnej organizmu (szczególnie estrogen).

Wysoki poziom alkoholu we krwi przyczynia się do zwiększonej konwersji testosteronu w estrogen. U mężczyzn, zbyt wysoki pozom tego hormonu bardzo negatywnie wpływać będzie na jakość włosów, intensyfikować będą się procesy degeneracji mieszków włosowych w AGA.
Na marginesie: to właśnie zaburzenia równowagi hormonalnej odpowiedzialne są za częste i silne zmiany nastrojów u osób nadużywających alkoholu!

„Pułapka” niepożądanej diety.

Alkohol to tak zwane „puste” kalorie (i to w dużej ilości!). Przy regularnym spożyciu znacznych ilości alkoholu, bardzo częsta konsekwencją takiego stanu będzie otyłość. W ramach jej przeciwdziałania – przechodzimy na dietę, często restrykcyjną, ograniczającą dostępność istotnych składników odżywczych. Bardzo szybko może to być widoczne w osłabieniu włosów, zwiększonym ich wypadaniu.

Efekt diuretyczny

Przyjmowanie znacznych ilości alkoholu wywołuje efekt diuretyczny (odwodnienie). W konsekwencji z organizmu zostaje „wypłukany” magnez i potas. Odwodniona skóra znacznie łatwiej ulega podrażnieniom, może pojawić się swędzenie skóry. Włosy rosną nam nieelastyczne, kruche i matowe. Znacząco zwiększa się prawdopodobieństwo wystąpienia różnorodnych keratoz, przede wszystkim łupieżu.

Zaburzenia funkcjonowania tarczycy.

Alkohol negatywnie wpływa na funkcjonowanie tak zwanej „osi HPT” (przedwzgórze – przysadka-tarczyca). Wypadanie włosów jest jedną z konsekwencji zaburzeń w wydzielaniu kluczowego dla funkcjonowania osi HPT hormonu tyreotropowego (TSH).

Pogorszenie przyswajania biotyny

U zdrowych osób deficyt biotyny występuje bardzo rzadko. Jednak częste nadmierne spożycie alkoholu może przyczynić się do pojawienia się takiego deficytu. Rekomendowana dawka w suplementacji to 2 razy dziennie po 1000 mikrogramów (mcg) lub raz dziennie 2500 mikrogramów (nie należy przekraczać dziennej dawki w wysokości 5000 mikrogramów!).

Pogorszenie przyswajania białek

Mniejsza dostępność podstawowych składników budulcowych dla włosa.

Zwiększone prawdopodobieństwo występowania stanów zapalnych w organizmie (nasilenie stanów zapalnych jest szczególnie istotne dla osób dotkniętych łysieniem androgenowym i plackowatym).

Stany zapalne w układzie trawiennym.

Nadmierne spożycie alkoholu:

zwiększa częstość występowania wrzodów żołądka
może wywoływać nieżyt żołądka
powoduje wydzielanie się nadmiernych ilości kwasów żołądkowych
wspomniane wyżej procesy mogą indukować stan zapalny obejmujący w zasadzie cale ciało, w tym mieszki włosowe.

Wskazane wyżej czynniki będą negatywnie wpływać na dostępność składników odżywczych, niezbędnych dla prawidłowego wzrostu włosa i funkcjonowania mieszków włosowych. Stany zapalne przyspieszać będą proces łysienia androgenowego i plackowatego.

Mocne obciążenie wątroby.

Po spożyciu dużej ilości alkoholu, wątroba nie jest w stanie w całości go zmetabolizować. W krwiobiegu pojawiają się toksyczne „produkty uboczne” pracy wątroby. Obciążona pracą wątroba wydziela mniej żółci, niezbędnej do przyswajania składników odżywczych. Pogarsza się dostępność mikroelementów potrzebnych do poprawnego wzrostu zdrowego włosa.

Jak poradzić sobie z ewentualnymi negatywnymi skutkami nadużywania alkoholu?

Podstawowym środkiem zaradczym powinna być oczywiście prewencja – czyli powstrzymanie się od częstego nadmiernego spożycia alkoholu. Jeśli jednak zaobserwujemy u siebie jakieś negatywne konsekwencje i problemy z włosami, to można rozważyć podjęcie następujących działań:

Dobrze zbalansowana dieta, zawierająca odpowiednie proporcje mięsa (lub innych źródeł białek), nabiału i warzyw (źródła zarówno istotnego dla mikrobioty jelitowej błonnika, jak i składników istotnych bezpośrednio dla naszego organizmu: witamin i mikroelementów).
Odpowiednie nawodnienie organizmu (przyjmuje się jako normę co najmniej 2 litry wody dziennie).
Codzienny masaż głowy (10 minut). Masaż usuwa napięcie mięśniowe skalpu, przyczynia się do poprawy krążenia krwi i tym samym lepszego odżywienia mieszków włosowych, zmniejsza ewentualne stany zapalne. Do masażu można wykorzystać polecone przez kompetentnego trychologa preparaty.
Odpowiedni do wieku poziom aktywności fizycznej. Ćwiczenia fizyczne (w szczególności z ciężarkami) mocno wpływają na funkcjonowanie naszego układu immunologicznego, hormonalnego i ogólny stan zdrowia.
Dbałość o mikrobiotę jelitową. Warto co jakiś czas (w szczególności po leczeniu antybiotykami) przeprowadzić odpowiednią kurację dobrze dobranymi probiotykami.
Właściwa suplementacja. Pamiętajmy o tym, że bardzo często do optymalnego przyswojenia danego elementu (na przykład: żelaza) potrzebna jest obecność innego składnika (dla żelaza – witaminy C). Dlatego dobrze jest dobierać suplementy „parami”. Mamy wtedy następujące dobrze pasujące do siebie „duety”:
- Witamina D z kwasem Omega 3,
- Żelazo z witaminą C,
- Kwas foliowy i witamina B12,
- Witamina D i wapń,
- Cynk i miedź,
- Sód i potas.
Wizyta u kompetentnego trychologa.

Badania odnoszące się do powiązania spożycia alkoholu i łysienia oraz wypadania włosów

Jak już wcześniej zasygnalizowaliśmy, brak jednoznacznych badań potwierdzających bezpośrednie powiązanie łysienia i/lub nadmiernego wypadania włosów z nadmiernym spożyciem alkoholu. Nie oznacza to jednak, że nie ma na ten temat ciekawych i wartościowych publikacji. Istotne dla tego obszaru badania opisane są na przykład w następujących pracach:

Yeo IK, Jang WS, Min PK, Cho HR, Cho SW, Hong NS, Kang JS, Ki DH, Kim HJ, Kim YC, Kim YS, Lee IJ, Lee SW, Lim ES, Moon DC, Nam KH, Oho CK, Park SW, Shin KS, Yoo HC, Hong CK. An epidemiological study of androgenic alopecia in 3114 Korean patients. Clin Exp Dermatol. 2014 Jan;39(1):25-9. doi: 10.1111/ced.12229. PMID: 24341477. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24341477/

Badaniem objętych zostało 3 114 osób ze zdiagnozowanym łysieniem androgenowym (AGA), które obserwowano przez okres jednego roku. W wyniku analizy statystycznej wykazano, że nie wystąpił związek pomiędzy nasileniem AGA, a zwyczajami żywieniowymi i nawykami dotyczącymi snu. Potwierdzono istnienie takiego związku w zakresie spożywania alkoholu oraz palenia papierosów.

Severi G, Sinclair R, Hopper JL, English DR, McCredie MR, Boyle P, Giles GG. Androgenetic alopecia in men aged 40-69 years: prevalence and risk factors. Br J Dermatol. 2003 Dec;149(6):1207-13. doi: 10.1111/j.1365-2133.2003.05565.x. PMID: 14674898. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14674898/

W badaniu uczestniczyło 1390 mężczyzn w wieku od 40 do 69 lat. Wykazano istotne zwiększenie prawdopodobieństwa wystąpienia łysienia androgenowego obejmującego szczyt głowy i/lub zakola u osób spożywających znaczne ilości alkoholu.

Inne warte wspomnienia badania w tym zakresie tematycznym to:

Charnita Zeigler-Johnson, Knashawn H. Morales, Elaine Spangler, Bao-Li Chang, Timothy R. Rebbeck; Relationship of Early-Onset Baldness to Prostate Cancer in African-American Men. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 1 April 2013; 22 (4): 589–596. https://doi.org/10.1158/1055-9965.EPI-12-0944

https://aacrjournals.org/cebhttps://aacrjournals.org/cebp/article/22/4/589/69981/Relationship-of-Early-Onset-Baldness-to-Prostate

Salman KE, Altunay IK, Kucukunal NA, Cerman AA. Frequency, severity and related factors of androgenetic alopecia in dermatology outpatient clinic: hospital-based cross-sectional study in Turkey. An Bras Dermatol. 2017 Jan-Feb;92(1):35-40. doi: 10.1590/abd1806-4841.20175241. PMID: 28225954; PMCID: PMC5312176. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5312176/

Zmagasz się z wzmożonym wypadaniem włosów? Umów się na konsultację do trychologa jeszcze dziś!

umów się