Trichoskopia – co to jest?

Spis treści:

Badanie trichoskopowe – co to?

Trichoskopia to nieinwazyjne badanie, polegające na szczegółowym mikroskopowym obrazowaniu włosów, skóry głowy i mieszków włosowych. Ta metoda diagnostyczna wykazuje największą użyteczność w praktyce klinicznej.

Trichoskopię wykonuje się u lekarza dermatologa lub u odpowiednio przeszkolonego trychologa.

Podczas badania trichoskopowego analizuje się wiele aspektów, w tym strukturę łodygi włosa, ujścia mieszków włosowych, liczbę włosów w zespołach mieszkowych, stan skóry wokół mieszków, mikrokrążenie w obrębie skóry głowy oraz prawidłowość pracy gruczołów łojowych.

Badanie trichoskopowe umożliwia ocenę takich parametrów jak:

gęstość włosów (liczba włosów terminalnych na jednostkę powierzchni),
proporcje pomiędzy włosami terminalnymi i włosami vellus,
grubość włosów,
struktura łodygi włosów,
obecność i liczba pustych mieszków włosowych (znajdujących się w fazie kenogenu),
liczba włosów terminalnych w ramach jednego zespołu mieszkowego,
heterogeniczność/homogeniczność włosów w ramach danego zespołu mieszkowego,
obecność włosów dystroficznych, ułamanych czy resztkowych,
stany zapalne skóry głowy,
nasilenie złuszczania skóry głowy,
obecność schorzeń skóry głowy takich jak: łuszczyca, łupież, grzybica, łojotok.

Trichoskopia jest skuteczną metodą diagnostyczną bez względu na wiek pacjenta.

Sprawdź także: Jakie badania wykonać przy nadmiernym wypadaniu włosów?

Jakie są wskazania do trichoskopii?

Trichoskopia to badanie, z którego najczęściej korzystają osoby mające problemy z nadmiernym wypadaniem włosów, ich osłabieniem, łamliwością oraz pacjenci mający problemy ze stanem swojej skóry głowy (nadwrażliwość, swędzenie). Trichoskopia może też być z korzyścią stosowana w ramach profilaktyki i dobierania optymalnej pielęgnacji skóry głowy i włosów.

Wskazania do trichoskopii:

nadmierne wypadanie włosów,
zmiana struktury włosów, nadmierna ich łamliwość,
dolegliwości dotyczące skóry głowy (pieczenie, swędzenie, łuszczenie),
nadmierna produkcja łoju, łupież,
choroby owłosionej skóry głowy (np. łuszczyca),
podrażnienia i stany zapalne skóry głowy,
diagnoza łysień (łysienie plackowate, łysienie bliznowaciejące, łysienie androgenowe),
atopowe zapalenie skóry głowy,
grzybica skóry głowy, poważne zaburzenia mikrobiomu skóry głowy,
monitorowanie postępów prowadzonych w obszarze owłosionej skóry głowy terapii,
profilaktyka łysienia (np. przy obciążeniach genetycznych).

Ponieważ większość stosowanych w trichoskopii urządzeń pozwala na archiwizację zdjęć i późniejsze ich porównywanie, jest to znakomita metoda umożliwiająca ocenę skuteczności prowadzonych terapii łysienia czy leczenia negatywnych zmian na skórze głowy.

Trichoskopia w diagnozie łysienia androgenowego

Szczególnym przypadkiem wykorzystania trichoskopii jest diagnoza łysienia androgenowego (zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet). Obraz trichoskopowy tego niezwykle często występującego schorzenia jest bardzo charakterystyczny, obserwujemy bowiem:

różnicę w obrazie obserwowanym w obszarze czołowym i na szczycie głowy oraz w obrazie z obszaru potylicznego,
heterogenną grubość łodyg w zespołach mieszkowych androgenozależnych obszarów skóry głowy (i jednocześnie homogeniczną grubość łodyg w zespołach mieszkowych rozlokowanych w obszarze potylicznym),
zwiększona liczbę włosów vellus (meszkowych),
zwiększoną liczbę pojedynczych jednostek włosowych,
zmniejszoną liczbę zespołów mieszkowych z 3 i więcej łodygami włosa,
obecność tzw. „żółtych kropek”, czyli pustych ujść zespołów mieszkowych (mieszki w fazie kenogenu),
obecność przebarwień wokół mieszków włosowych (odzwierciedlających stan zapalny w tym obszarze).

Przeciwskazania do trichoskopii

Nie ma przeciwskazań do wykonywania badania trichoskopii.

Trichoskopia jest badaniem w pełni nieinwazyjnym, bezbolesnym i absolutnie bezpiecznym. Może być wykonywana także u dzieci, osób cierpiących na nowotwory, kobiet będących w ciąży, czy karmiących piersią.

Badanie trichoskopowe nie powoduje jakichkolwiek powikłań ani niepożądanych skutków ubocznych.

Przebieg badania trichoskopii

Trichoskopia polega na przykładaniu do skóry głowy Pacjenta głowicy optycznej i ocenie widocznego w powiększeniu obrazu.

Badanie trichoskopowe zazwyczaj trwa kilkanaście minut. Specjalista trycholog analizuje i ocenia stan skóry głowy w kilku miejscach: w obszarze potylicznym, na skroniach, na szczycie głowy i w okolicach przedniej linii włosów.

W badaniu trichoskopowym wykorzystywane są generalnie trzy rodzaje urządzeń:

dermatoskop
kamera trychologiczna
wideodermatoskop

Dermatoskop to najprostsze ze wskazanych urządzeń, można je przyrównać po prostu do specjalistycznej lupy o powiększeniu (zazwyczaj) x 10.

Dermatoskop

Kamera trychologiczna pozwala na wykonanie zdjęć i analizę transmitowanego obrazu na ekranie komputera. Dobrej jakości kamery trychologiczne pozwalają na oświetlenie analizowanego obszaru skóry głowy zarówno światłem białym, jak i spolaryzowanym i/lub z zakresu ultrafioletu (obie te cechy nie są bezwzględnie niezbędne, lecz istotnie ułatwiają wykonanie diagnozy w pewnych szczególnych sytuacjach). Kamera trychologiczna pozwala na płynną zmianę stosowanego powiększenia (na przykład w zakresie od x20 do x 200) lub wyposażona jest w zestaw wymiennych obiektywów o różnych powiększeniach.

Wideodermatoskop to najbardziej zaawansowane (i najdroższe) urządzenie stosowane w badaniu trichoskopowym. W zależności od konkretnej konfiguracji pozwala na analizę obrazu na ekranie komputera, zapisywanie zdjęć i filmów z wykorzystaniem zmiennych powiększeń.

Wideodermatoskop

Ile kosztuje trichoskopia?

Zazwyczaj badanie trichoskopii połączone jest z wywiadem trychologicznym (identyfikacja problemu i wskazanie jego źródeł) oraz dyskusją nad potencjalnie możliwymi scenariuszami terapeutycznymi. Typowy koszt tego rodzaju kompleksowej konsultacji trychologicznej to od 250 do 350 PLN.

Jak przygotować się do trichoskopii?

Badanie trichoskopowe nie wymaga specjalnego przygotowania ze strony Pacjenta.

Optymalną sytuacją jest, gdy Pacjent:

nie mył głowy przez 24 godziny przed badaniem,
nie stosował w dniu badania żadnych środków pielęgnacyjnych (lakiery, żele, inne produkty do stylizacji włosów),
nie farbował włosów na co najmniej 7 dni przed badaniem.

Co można wykryć dzięki trichoskopii?

Kompetentna i dobrze przygotowana osoba prowadząca badanie trichoskopowe, dysponując wynikami przeprowadzonego z Pacjentem wywiadu, może zdiagnozować takie przypadłości jak:

łysienie androgenowe (AGA – Androgenetic Alopecia),
łysienia plackowate (AA – Alopecia Areata),
łysienie bliznowaciejące,
Łysienie telogenowe (TE – Telogen Effluvium),
Łysienia anagenowe,
Łysienie trakcyjne,
Trichotillomanię,
Zapalenie mieszków włosowych,
liszaj płaski mieszkowy,
łuszczycę skóry głowy,
łojotokowe zapalenie skóry głowy,
grzybicę skóry głowy,
łupież (suchy, oleisty),
kontaktowe zapalenie skóry głowy,
atopowe zapalenie skóry głowy.

Zalecenia po badaniu trichoskopowym

W zależności od konkretnej diagnozy trychologicznej, postawionej w oparciu o wywiad, trichoskopię i (niezbędne w pewnych kategoriach przypadków) badania laboratoryjne krwi, specjalista może zalecić:

leczenie farmakologiczne,
terapie zabiegowe gabinetowe/kliniczne,
indywidualnie dobraną pielęgnację domową,
suplementację.

Warto zaznaczyć, że w większości przypadków problemów skóry głowy, łysienia i nadmiernego wypadania włosów, ograniczenie się do suplementacji i środków pielęgnacyjnych NIE będzie wystarczające dla uzyskania pożądanych rezultatów.

Kiedy powinno się rozważyć wykonanie trichoskopii?

Trichoskopia powinna być wykonana, jeżeli zauważa się jakiekolwiek niepokojące zmiany na skórze głowy lub na włosach – takie jak nadmierne wypadanie włosów, pojawienie się prześwitów czy łysych placków, zmiany w strukturze włosów, ich łamliwość, czy problemy ze skórą głowy.

Zaleca się wykonywać badanie trichoskopowe profilaktycznie raz na trzy lata.

Inne badania i testy trichologiczne

Obok trichoskopii w obszarze trychologii wykorzystywane są także inne metody badawcze i diagnostyczne:

zliczanie dobowego wypadania włosów
test mycia
test pociągania
ważenie włosów
trichogram
trichogram z jednostki powierzchni
mikroskopia świetlna
mikroskopia w świetle spolaryzowanym
elektronowa mikroskopia skanningowa
transmisyjna mikroskopia elektronowa
ocena histopatologiczna
fototrichogram
trichoskan
refleksyjna mikroskopia konfokalna

Pisownia – trichoskopia czy trychoskopia?

Ani „Słownik Języka Polskiego” PWN (https://sjp.pwn.pl/) ani „Wielki Słownik Języka Polskiego” (https://wsjp.pl/) nie odnotowuje istnienia słowa tri(y)choskopia. W praktyce spotkać się można zarówno z pisownią trichoskopia (wprost nawiązującą do greckiego tricos – włos), jak i do wersji „spolszczonej” – trychoskopia. W niniejszym wpisie przyjęliśmy pisownię za absolutnie fundamentalnym dziełem profesor Lidii Rudnickiej, prof Małgorzaty Ostrowskiej i dr Adriany Rakowskiej – ATLAS TRICHOSKOPII. (https://czelej.com.pl/sklep/atlas-trichoskopii/)

Zmagasz się z wzmożonym wypadaniem włosów? Umów się na konsultację do trychologa jeszcze dziś!

umów się