Egzosomy – nowość w medycynie estetycznej
W roku 2022 w ofercie wiodących klinik medycyny estetycznej pojawiła się nowa rodzina zabiegów – opartych o egzosomy.
Czym są egzosomy?
Na stronie www.egzosomy.pl znajdujemy następującą definicję:
Egzosomy to zewnątrzkomórkowe nanopęcherzyki, które powstają w komórkach naszego organizmu (w szczególności w komórkach macierzystych). Egzosomy pełnią kluczową rolę w komunikacji pomiędzy różnorodnymi komórkami – są nośnikiem chemicznych i biologicznych sygnałów sterujących. Każdy pęcherzyk zawiera w sobie czynniki wzrostu, proteiny, lipidy, łańcuchy RNA, miRNA i mRNA i inne substancje, które – po dotarciu przez nanopęcherzyk do komórki „odbiorczej” – będą dla niej sygnałem do rozpoczęcia odpowiednich procesów.
Dopiero w okresie ostatnich kilku lat rozwinęły się badania kliniczne dotyczące zastosowań egzosomów. Cztery główne obszary to:
- Medycyna regeneracyjna;
- Diagnostyka (w szczególności raka);
- Opracowywanie nowych rodzajów szczepionek;
- Farmaceutyka i „celowane” leki.
Za badaniami klinicznymi idą oczywiście także pierwsze zastosowania praktyczne, tak w zakresie medycyny, jak i kosmetologii.
Także i na polskim rynku są już dostępne produkty (medyczne i kosmetyczne) oparte o egzosomy. Produkty uzyskały rejestracje do użytku zewnętrznego (topical use) – ich optymalne wykorzystanie wiąże się z równoległym zastosowaniem rollera lub urządzenia do mikroigłowego nakłuwania (takiego jak np. Dermapen lub Neopen).
W klinikach medycyny estetycznej, w których wdraża się najnowsze rodzaje terapii (na przykład w zakresie terapii łysienia androgenowego) stosowane są także inne preparaty – aplikowane w ramach prowadzonych tam badań klinicznych.
Wiele badań pokazuje, że nanopęcherzyki wydzielane przez komórki macierzyste pełnią funkcję stymulującą naprawę uszkodzonych tkanek, podobnie jak same komórki macierzyste. Dlatego naukowcy zaczęli zwracać uwagę na możliwość wykorzystania egzosomów z komórek macierzystych do leczenia różnych chorób i regeneracji organizmu.
Prawie 30 światowej sławy firm farmaceutycznych opracowuje obecnie leki na bazie egzosomów i prowadzi badania kliniczne. Z roku na rok rośnie liczba publikacji naukowych poświęconych egzosomom. Na stronie Clinicaltrials.gov zarejestrowano 293 badań klinicznych z użyciem egzosomów.
Właściwości lecznicze egzosomów są obecnie badane w następujących chorobach:
- udar;
- zapalenie płuc wywołane przez koronawirusa;
- zapalenie przyzębia;
- ból pleców;
- rozległe, trudno gojące się rany;
- depresja, demencja;
- zawał mięśnia sercowego;
- zespół suchego oka itp.
Wyniki wielu badań klinicznych są obiecujące i zachęcające. Dlatego niewykluczone, że stosowanie egzosomów i terapii komórkowej stanie się wkrótce powszechne w wielu klinikach na całym świecie.
Jedno z badań klinicznych nad skutecznością egzosomów w zwalczaniu zmian skórnych związanych z wiekiem zostało niedawno opublikowane w artykule „The Utilization of Human Placental Mesenchymal Stem Cell Derived Exosomes in Aging Skin: An Investigational Pilot Study”. Przeprowadzono randomizowane badanie kliniczne z podwójnie ślepą próbą, w którym uczestniczyło 40 pacjentów. Połowa z nich otrzymała 3 iniekcje produktu opartego o egzosomy w odstępach 30 dni, druga grupa – otrzymała iniekcje soli fizjologicznej (grupa kontrolna). U wszystkich pacjentów z grupy eksperymentalnej, w statystycznie istotny sposób poprawił się ogólny stan skóry i zmniejszyły się objawy zmian związanych z wiekiem. Tym samym stwierdzić można, że egzosomy mają ogromny potencjał wykorzystania w kosmetyce – na przykład do odmładzania skóry twarzy.
Pierwszy na świecie zestaw do diagnostyki chorób na podstawie egzosomów ExosDX Lung (ALK), opracowany przez firmę Exosomes Diagnostics, uzyskał certyfikat FDA w 2016 roku. Zestaw ten pozwala na wykonanie tzw. „płynnej” biopsji oraz identyfikację markerów raka płuca w osoczu pacjenta.